Η Παραγκωνισμένη Λαϊκή Τέχνη

ΤΑ ΔΗΜΙΟΥΡΓΗΜΑΤΑ της λαϊκής τέχνης, όπως τα λαογραφικά φαινόμενα, η κατοικία, τα ενδύματα, τα διάφορα επαγγέλματα, η καλλιτεχνία, είναι στενά δεμένα με τη ζωή και τη παράδοση του ελληνικού λαού, συνταιριασμένα με το φυσικό πλαίσιο, που τα προκάλεσε και εξαρτημένα από τις τοπικές συνήθειες και παραδόσεις, συνθέτουν όλα μαζί τον εθνικό λαϊκό πολιτισμό της Ελλάδας. Ιδιαίτερα ο Αυστραλιώτης Έλληνας το νιώθει εντονότερα πόσο συντελεί στη διατήρηση της ελληνικότητάς μας η διάσωση και εδώ στη δεύτερη πατρίδα μας των παραδοσιακών ενδυμασιών και των λαϊκών χορών μας. Ήμουνα μάρτυρας, όταν προ ημερών μια φίλη μου που την επισκέφτηκα στο σπίτι της, έσφιγγε μέσα στα δυο της χέρια ένα κέντημα και με δάκρυα στα μάτια μου έλεγε: «Βλέπεις αυτό το κέντημα; Το έπλεξε η συγχωρεμένη μάνα μου με το βελονάκι όταν ήμουνα ξυπόλητο κοριτσάκι ακόμη και μου θυμίζει τα ευτυχισμένα παιδικά μου χρόνια». Νιώθω και εγώ τα ίδια νοσταλγικά αισθήματα με τη φίλη μου, γιατί μπορεί ένα κεντηματάκι, ένα υφαντό με τον αργαλειό, να γίνει το ερέθισμα για να ζήσεις με τη φαντασία σου την περασμένη σου ευτυχισμένη ζωή και τα γεγονότα, τα αντικείμενα και τα πρόσωπα που έχουν σχέση με αυτή την ευτυχισμένη ζωή των παιδικών σου χρόνων. Αυτό το ένα, από τις χιλιάδες παραδείγματα με τη φίλη μου, αποτελεί το χρέος του Αυστραλιώτη Έλληνα εκτός από την ελληνική γλώσσα να διαφυλάξει τις λαϊκές μας παραδόσεις, τα ήθη και τα έθιμά μας και όλες εκείνες τις χαμένες μας σχέσεις, αν βέβαια το πήραμε απόφαση να συνεχίσουμε την ελληνικότητά μας και στις επόμενες γενιές.

ΕΘΝΟΚΤΟΝΙΑ όμως που το ελληνικό κράτος δεν ενδιαφέρθηκε να διαφυλάξει την εθνική μας αυτή κληρονομιά, να διαφωτίσει τους πολλούς για την αξία της λαϊκής τέχνης και να διδάξει όλους, όσοι ενδιαφέρονται να τη συνεχίσουν δημιουργικά, να αυξήσει ποιοτικά τη βελτίωση της παραγωγής των χειροποίητων ειδών τέχνης και να προωθήσει τα προϊόντα της λαϊκής μας τέχνης, στο εσωτερικό και στο εξωτερικό και που θα έχει αυτό το ενδιαφέρον της πατρίδας μας, το ευεργετικό αποτέλεσμα να συμπληρώσει τα εισοδήματα των κατοίκων της, που ασχολούνται με τη χειροτεχνία και ιδιαίτερα εκείνων που μένουν στις ορεινές και νησιώτικες περιοχές. Δυστυχώς η πατρίδα μας κανέναν από τους στόχους αυτούς δεν κατόρθωσε να πραγματοποιήσει. Δεν ασχολήθηκε καθόλου με την ανάπτυξη της ελληνικής λαϊκής τέχνης, έτσι όπως αυτή είχε διαμορφωθεί αιώνες ολόκληρους, στα εργαστήρια των λαϊκών τεχνητών. Αλλά προσπάθησε, με κάθε της ενέργεια, να μεταθέσει τη λαϊκή δημιουργία σε περιοχές ξένες προς την παράδοση και το χαρακτήρα της, δηλαδή σε βιομηχανοποιημένα προϊόντα, που θα εξυπηρετούσαν τα γούστα των ξένων τουριστών και την ανάλογη ζήτηση. Που οφείλεται όμως η αδιαφορία της πατρίδας μας για να διασωθεί η ελληνική μας αυτή κληρονομιά; Γιατί δηλαδή οι παλιοί τεχνίτες που έμαθαν τη λαϊκή τέχνη στα εργαστήρια των πατεράδων τους, ενώ χρειάζονταν για να συνεχίσουν την οικονομική ενίσχυση και την ιδιαίτερη φροντίδα της πατρίδας μας, είχανε την εγκατάλειψη;

Η ΑΔΙΑΦΟΡΙΑ που έδειξε το ελληνικό κράτος από την άποψη των ειδικών που έχουν ασχοληθεί με τη λαϊκή τέχνη ήταν από το γεγονός ότι δεν ήταν διατεθημένο να δημιουργήσει έναν Φορέα για να διασωθεί η λαϊκή μας κληρονομιά, τη στιγμή που με την εισβολή της μηχανής και τη διαφοροποίηση του τρόπου ζωής, η λαϊκή τέχνη που άλλοτε βρισκόταν σε μεγάλη άνθιση, τείνει τώρα να εξαφανιστεί. Το χρέος όμως για να διαφυλαχτεί η εθνική μας αυτή κληρονομιά, για να διαφωτιστούν οι πολλοί για την αξία της λαϊκής τέχνης και να διδάξει όλους για τη διάσωσή της, μετά την αδιαφορία του ελληνικού κράτους, ανέλαβαν με δική τους πρωτοβουλία «Μανιακοί» λάτρεις τη διάσωση της λαϊκής μας κληρονομιάς. Κάθε όμως ιδιωτική πρωτοβουλία χωρίς την ενίσχυση και την ιδαίτερη φροντίδα του ελληνικού κράτους, αν δεν στεφόταν με ολοκληρωτική αποτυχία, δεν θα είχε πάντως τα αναμενόμενα αποτελέσματα για την εκπλήρωση του σκοπού της.

ΟΦΕΙΛΕΙ το ελληνικό κράτος να ενδιαφερθεί όσο είναι καιρός για το ζωτικό αυτό θέμα, που είναι στενά συνδεδεμένο όχι μόνο με τον απόδημο ελληνισμό και την εθνική μας κληρονομιά, αλλά και για την ανύψωση της εθνικής οικονομίας. Υπάρχουν πολλές προτάσεις, ακόμα και μελέτες, σχετικά με τον τρόπο που θα πρέπει να γίνει η αναδιοργάνωση. Ας επιλέξουν οι αρμόδιοι εκείνοι που αντιμετωπίζουν υπεύθυνα το θέμα, ώστε να γίνει η βαθιά εκείνη τομή, που θα επιτρέψει την ορθή αναθεώρηση και αναδημιουργία της λαϊκής μας τέχνης πάνω στις παραδοσιακές βάσεις. Να μην έρχονται οι ξένοι σε μια χώρα που φημίζεται για τον πλούτο της λαϊκής τέχνης και να βλέπουν στις βιτρίνες και στα εκθετήρια των κατά τόπους εκθέσεων κεντήματα, αρκουδάκια, κούκλες και ψεύτικα λουλούδια κινέζικης προέλευσης. Τελικά χρειάζεται η πατρίδα μας έναν υπεύθυνο Φορέα που να είναι πραγματικά εθνικός και που θα ενδιαφερθεί για τη διάσωση των δημιουργημάτων της λαϊκής μας τέχνης. Είναι αυτό ακριβώς που πονάει την ελληνική ψυχή μας.

Πίσω στα Σχόλια - Γνώμες - Απόψεις