Το Αντίδοτο στην Ανισότητα
ΣΤΟΝ 21Ο ΑΙΩΝΑ όλο και περισσότερο φαίνεται ότι επιστρέφουμε στην
οικονομική ζωή του 19ου όταν ο πλούτος ήταν υπερβολικά συγκεντρωμένος
στα χέρια λίγων. Ούτε ο «υπαρκτός σοσιαλισμός» ούτε ο καπιταλισμός
δείχνουν ικανοί να δημιουργήσουν μια κοινωνία στην οποία θα ωφελούνται
όλοι από την ευημερία. Οι ισχυρισμοί του νεοφιλελευθερισμού ότι
οι ελεύθερες αγορές θα αναπτύξουν όλους τους τομείς της κοινωνίας
είναι προφανώς λανθασμένη, ενώ το παραδοσιακό κράτος πρόνοιας τιμωρεί
την καινοτομία και τη δημιουργία του πλούτου υποχρεώνοντας τους
φτωχούς και ανειδίκευτους να παραμείνουν στη φτώχεια και την ανεργία.
Έτσι στη νέα εποχή της παγκοσμιοποίησης και ο «υπαρκτός σοσιαλισμός»
και ο νεοφιλελευθερισμός δημιουργούν το ίδιο φαινόμενο, δηλαδή μια
κατώτερη τάξη εγκλωβισμένη ανάμεσα στην πρόνοια και τους χαμηλούς
μισθούς, μια υπερχρεωμένη μεσαία τάξη που αιθάνεται όλο και μεγαλύτερη
ανασφάλεια για τις θέσεις εργασίας και τις συντάξεις και μια νέα
τάξη υπερπλουσίων που εξαιρούνται από όλους τους κανόνες φορολόγησης.
Ένας νέος τύπος κοινωνίας σχηματίζεται με την παγκοσμιοποίηση, μια
κοινωνία πλουσίων χωρίς αξιοκρατία και χωρίς έλεγχο, χωρίς παράδοση
και χωρίς ευθύνες, ενώ στη συντριπτική πλειοψηφία του πλανήτη μας
ο ορισμός της «φτώχειας» γίνεται όλο και πιο απάνθρωπος.
ΟΤΑΝ ο Ζαν Ζακ Ρουσσό ισχυρίστηκε πως όλοι οι άνθρωποι ήταν αρχικά
ίσοι και έγιναν άνισοι σε κάποια στιγμή της ιστορικής εξέλιξης,
οι πλούσιοι της εποχής εκείνης απόρησαν. Ο Ρουσσό δεν κατάφερε να
τους πείσει λέγοντας πως η αιτία της ανισότητας βρίσκεται στην ιδιοκτησία.
Το ίδιο περίπου σήμερα είπε και ο Φίλιπ Μπλοντ καθηγητής της Φιλισοφίας
και Θεολογίας στο Πανεπιστήμιο Cumbria της Βρετανίας. Και οι δυο
ιδεολογίες τόσο η Δεξιά όσο και η σημερινή σοσιαλιστική Αριστερά
είναι ανίκανες να αντιμετωπίσουν τον μονοπωλιακό καπιταλισμό, τόνισε
ο Φίλιπ Μπλοντ. Μόνο μια μεικτή οικονομία μπορεί να διορθώσει τη
φυσική τάση της ελεύθερης αγοράς να ευνοεί τα μονολοπώλια. Μπορούμε
να μοιραστούμε τον πλούτο μόνο αν όλοι είμαστε ιδιοκτήτες. Έτσι
θα υπήρχε μια πιθανότητα να λυθεί η σύγκρουση μεταξύ κεφαλαίου και
εργασίας καθώς θα δημιουργείτο μια αγορά χωρίς μονοπώλια και ένα
κράτος όπου οι μισθωτοί, που θα ήταν κάτοχοι κεφαλαίου, δεν θα χρειάζονταν
την κοινωνική πρόνοια. Από τότε που ο Ρουσσό διευκρίνισε πως δεν
υπάρχει ισότητα και ότι η ανισότητα είναι ιστορικό και όχι μεταφυσικό
γεγονός, έπρεπε να γίνει πληρέστερα νοητό από τους μελετητές πως
και γιατί η ιδιοκτησία δημιουργεί την ανισότητα. Και αν πράγματι
αποδεικνυόταν πως η ιδιοκτησία ευθύνεται για την ανισότητα και όχι
το Άγιο Πνεύμα, όπως αφήνει να εννοηθεί ο Καλβίνος, οι άνθρωποι
δεν θα είχαν παρά να αλλάξουν το ιδιοκτησιακό σύστημα, προκειμένου
να αλλάξει και το στάτους της ανισότητας.
ΚΑΤΑ τον Ρουσσό και τον Μαρξ η ισότητα δεν είναι πρόβλημα συνεννόησης,
ή καλών προθέσεων ή καλών αισθημάτων. Είναι πάρα πολλοί καλοπροαίρετοι
άνθρωποι που πραγματικά επιθυμούν την ισότητα, που άλλωστε είναι
αίτημα πανάρχαιο. Το αίτημα για την ανθρώπινη ισότητα απορρέει από
την ισότητα ανάμεσα σε όλες τις μορφές της καθημερινής ζωής. Ας
πούμε τα χρήματα που παίρνει ένας συνταξιούχος διαφέρουν πολύ από
τα χρήματα ενός εργαζόμενου. Ωστόσο αυτοί οι δυο συνάνθρωποί μας
έχουν σαν κοινό γνώρισμα το πολύ απλό και αναμφισβήτητο γεγονός,
πως έχουν ανάγκη να ξοδέψουν τα ίδια χρήματα στο φαγητό. Και ακόμα
ο κάθε συνταξιούχος έχει τις ίδιες ανάγκες που έχει ο εργαζόμενος,
δηλαδή να ντυθεί, να στεγαστεί, να πάει μια διασκέδαση, να πιεί
το ουζάκι του ή τη σαμπάνια του αναλόγως, να κάνει ένα δωράκι στη
γυναίκα του ή στα εγγόνια του, να αγοράσει δέκτη τηλεόρασης και
να κάνει ένα σωρό ακόμη πράγματα, που ο καθένας θα ήθελε να τα κάνει
χωρίς ωστόσο να μπορεί ο συνταξιούχος να τα κάνει. Και δεν κάνει
ο συνταξιούχος τα ίδια πράγματα με έναν εργαζόμενο γιατί δεν του
το επιτρέπει το πορτοφόλι του. Και δεν του το επιτρέπει το πορτοφόλι
του γιατί τα χρήματα που παίρνει ένας συνταξιούχος είναι δυσανάλογα
απάνθρωπα με αυτά που παίρνει ένας εργαζόμενος. Ίσως υπάρξει η αντίρρηση,
είναι σωστό η δουλειά ενός γιατρού ή ενός οδοκαθαριστή που δουλεύει
σκληρά στην ανθυγιεινή αυτή δουλειά να παίρνει τα ίδια χρήματα με
έναν συνταξιούχο; Βέβαια είναι σωστό και δίκαιο οι ικανότητες, ή
το ταλέντο, ή το μυαλό του κάθε εργαζόμενου να αμοίβονται περισσότερο.
Αλλά είναι Άδικο –Άδικο με κεφαλαίο –τα χρήματα του κάθε εργαζόμενου
με τα χρήματα του κάθε συνταξιούχου να διαφέρουν τόσο πολύ από τον
κοινωνικό μέσο όρο, αφού και οι δυο έχουν τις ίδιες ανάγκες στη
ζωή και πρέπει να ξοδέψουν τα ίδια χρήματα.
ΔΥΣΤΥΧΩΣ αυτή είναι η αλήθεια στην πλουσιοδόλλαρη Αυστραλία. Το
άνοιγμα της ψαλίδας, στους μισθούς των εργαζομένων και στα βοηθήματα
των συνταξιούχων, είναι τερατώδης που υπερβαίνει σε πολλές περιπτώσεις
και τα όρια της απανθρωπιάς. Είναι καιρός η Ομοσπονδιακή κυβέρνηση
του κ. Κέβιν Ραντ να ξαναθυμηθεί ότι κύριος στόχος για την ευημερία
μιας κοινωνίας δεν είναι ο εθνικός πλούτος αλλά η ευημερία των πολιτών
και η κοινωνική δικαιοσύνη. Είναι καιρός το Εργατικό Κόμμα να επιστρέψει
στις ρίζες της πολιτικής του που δεν είναι άλλη από τις ανάγκες
του απλού πολίτη και ιδιαίτερα των Τιμημένων Γηρατειών, που έκρυψαν
τον ήλιο με τη σκληρή δουλειά των νεανικών τους χρόνων, για να καταστήσουν
σήμερα την Αυστραλία ένα ζηλευτό Έθνος της Γης. Αυτά θέλαμε να προτείνουμε
στην Εργατική Κυβέρνηση, με τον καιρό θα ξαναεπανέλθουμε στο θέμα.
|