«Ουδέν καλόν αμιγές κακού»

Η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ έρευνα από τα μέσα περίπου του 19ου αιώνα απλώθηκε σε πολλούς νέους τομείς και απόκτησε σημαντική βαρύτητα για τη ζωή των ανθρώπων, επειδή με τα αποτελέσματά της τροφοδοτήθηκε η διατύπωση γενικών θεωριών, για τη λειτουργία της φύσης, για τις δυνατότητες του ανθρώπου και για τη σχέση ανάμεσα στον άνθρωπο και στη φύση. Η εξέλιξη της επιστημονικής στον τελευταίο αιώνα της ιστορίας ήταν ραγδαία και τα επιτεύγματα στον τομέα των επιστημών άλλαξαν ριζικά τη μορφή του κόσμου. Από τα μέσα του περασμένου αιώνα η επιστημονική έρευνα είχε αποκαλύψει τόσα καινούργια πράγματα και τόσο πολύ άρχισε να συμβάλλει στην καλυτέρευση της ζωής των ανθρώπων, ώστε δημιουργήθηκε στις κοινωνίες ένα συναίσθημα ασφάλειας και μια βεβαιότητα για το «καλύτερο μέλλον». Μεγάλη πρόοδος σημειώθηκε στις έρευνες τα τελευταία χρόνια που αφορούν την εξέλιξη των ειδών και την κληρονομικότητα, που είχε παλιότερα διατυπώσει ο Δαρβίνος.

Η ΓΕΝΕΤΙΚΗ είναι μια νέα επιστήμη, που για μας τους κοινούς ανθρώπους, δεν είναι εύκολο να αντιληφθούμε σε πλήρη έκταση τις δυνατότητες και επιπτώσεις μιας τέτοιας προόδου. Καταπώς μου έλεγε ο οικογενειακός μου γιατρός, στα κύτταρα υπάρχουν χρωμοσώματα, που μεταφέρουν γένη και κάθε γένος μεταφέρει ορισμένο χαρακτηριστικό. Έτσι, μελετώντας τα γένη μπορούμε να ξέρουμε ποιες ιδιότητες είναι κληρονομικές και ποια περιθώρια μεταβολών υπάρχουν στα άτομα. Το μόνο που κατάλαβα είναι ότι πρόκειται για μια επιστήμη, που μας γίνεται δυνατή η αποκρυπτογράφηση των αδύτων της ανθρώπινης ύπαρξης. Είναι ένα παράθυρο που μπορούμε να δούμε στο κέντρο του πυρήνα του ανθρώπινου κυττάρου, εκεί που βρίσκεται αποθηκευμένος ο φάκελος με όλα τα κληρονομικά στοιχεία που δημιουργούν το σώμα και τα χαρακτηριστικά του κάθε ανθρώπου. Με τη γνώση αυτή, οι επιστήμονες μπορούν να δουν αν κουβαλάμε άσχημα κληρονομικά στοιχεία και να τα αποκόψουν ή να βρουν το αντίδοτό τους για να μην παθαίνουμε πολλές από τις σημερινές αρρώστιες. Η δυνατότητα να ταξινομούμε το γενετικό υλικό του ανθρώπου, έχει οδηγήσει την ανθρωπότητα σε νέα ύψη και στο σύντομο προσεχές μέλλον σε ακόμη μεγαλύτερα. Εάν όμως η γνώση αυτή πέσει σε χέρια εγκληματικά είναι πολύ εύκολο να παράγουν εγκληματίες κατά παραγγελία.

Η ΚΛΩΝΟΠΟΙΗΣΗ που έχει χαρακτηριστεί «επιστήμη του Φρανκεστάιν» από τους εχθρούς της και σαν σωτήριο από αυτούς που υποφέρουν από χρόνια νοσήματα, έχει μπει για τα καλά στη ζωή μας παρά τις έντονες αντιδράσεις πολλών ηγετών κρατών συμπεριλαμβανομένου και του δικού μας, Κέβιν Ραντ. Όλοι γνωρίζουμε τι είναι η κλωνοποίηση, δηλαδή θα μπορούν οι επιστήμονες να κλωνοποιούν έμβρυα για να βγάζουν τα βλαστοκύτταρά τους που θα χρησιμοποιούνται σε ιατρικές έρευνες. Λίγα χρόνια νωρίτερα η «κατασκευή» ανθρώπων αποτελούσε προνομιακό χώρο των μυθιστορημάτων επιστημονικής φαντασίας. Να όμως που σιγά σιγά τείνει να αποτελέσει μέρος της καθημερινότητάς μας, τουλάχιστον σε επίπεδο συζητήσεων και αναζητήσεων. Μετά την πολύφερνη προβατίνα Ντόλι, που τόσο θόρυβο προκάλεσε σε επιστημονικούς κύκλους, αλλά και στο ευρύτερο κοινό, ήρθε τώρα και η ιστορία των ακέφαλων κλώνων για παραγωγή οργάνων με προοπτική τις μεταμοσχεύσεις για να ξαναζωντανέψει τη συζήτηση. Και πως να μην ξαναρχίσει η συζήτηση, αφού είναι φανερό και για τους πλέον αδαείς, ότι η γενετική και η μοριακή βιολογία αναπτύσσονται με ιλιγγιώδεις ρυθμούς, ενώ δαπανώνται τεράστια ποσά για έρευνα. Και βέβαια το ενδιαφέρον δεν είναι μόνο ιατρικό, αλλά και εμπορικό, καθώς οι γενετικές επεμβάσεις και μεταλλαγές δεν αφορούν μόνο στον άνθρωπο, αλλά και στην παραγωγή προϊόντων. Είναι δεδομένο η «μετάλλαξη» πολλών ζώων σε βιομηχανίες παραγωγής κρέατος ή γάλακτος. Το ίδιο και με σειρά ολόκληρη φυτικών προϊόντων, που αλλάζουν κυριολεκτικά όψη και σύνθεση για να ανταποκρίνονται υποτίθεται καλύτερα στις ανάγκες που έχουν δημιουργηθεί στα νέα περιβαλλοντικά δεδομένα. Είναι δε και πολύ κοντά η «παρασκευή» ανθρώπινων οργάνων για μεταμοσχεύσεις. Η τεράστια αυτή εξέλιξη είναι αναπόφευκτο να δημιουργεί πολλά ερωτήματα και προβλήματα, καθώς η λειτουργία της φύσης, όπως τη γνωρίσαμε για δεκάδες αιώνες, εν μέρει τουλάχιστον ανατρέπεται.

Η ΓΕΝΕΤΙΚΗ λοιπόν, είτε συμφωνούμε είτε όχι, αποτελεί ήδη αναπόσπαστο κομμάτι της ζωής μας. Και το ερώτημα δεν είναι πλέον γιατί γίνεται, αλλά ποιο θα είναι το τέρμα. Και το μείζον θέμα δεν είναι φυσικά πως θα ελέγξουμε την πρόοδο της επιστήμης –κάτι προφανώς ουτοπικό –αλλά με ποιές ασφαλιστικές δικλίδες θα αποτραπεί ο πιθανός κίνδυνος να μπει κάποια μέρα ένας επιστήμονας στον πειρασμό να δημιουργήσει έναν πραγματικό... «Φρανκεστάιν».

Πίσω στα Σχόλια - Γνώμες - Απόψεις