ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΤΣΑΚΝΑΚΗΣ – Νεκρολογία

Δεν είναι εύκολο για μένα να προσπαθήσω να σκιαγραφήσω την προσωπικότητα ενός ανθρώπου σαν τον Θόδωρο Τσακνάκη, και τούτο, γιατί ο άνθρωπος αυτός που υπήρξε στήριγμα αλλά και δημιουργός, αφετηρία για πολλά, ωραία και υψηλά κινήματα στην Παροικία μας θεληματικά παρέμενε στα παρασκήνια, πίσω από τα φώτα της δημοσιότητας, αρκούμενος να βλέπει την υλοποίηση και πραγμάτωση των ιδεών πού αυτός έσπειρε.

Ο Τσακνάκης υπήρξε μια πολύπλοκη φυσιογνωμία, πού στην ολότητά της παρέμεινε μυστική ίσως και άγνωστη για το ευρύ κοινό, όχι γιατί δεν άξιζε να προβληθεί, αλλά γιατί ο ίδιος απαιτούσε να απέχει κάθε επαίνου, προβολής ή μνείας. Εκείνο που τον ενδιέφερε ήταν να βοηθήσει τον άνθρωπο να στρατευθεί στον αγώνα για το κοινό καλό, για την συλλογική ευημερία.

Ο άνδρας μου κι’ εγώ γνωρίσαμε τον Τσακνάκη σαν ένα μεγάλο και οξυδερκές πνεύμα, σαν ένα κριτικό και ερευνητικό μυαλό – χιλιάδες ήταν τα βιβλία πού διάβαζε – και σαν μια ύπαρξη που την χαρακτήριζε η ενταξοσύνη, η τιμιότητα, η γενναιοδωρία και πρωτίστως η ταπεινοφροσύνη.

Οι Έλληνες υπήρξαν ανέκαθεν μεταναστευτικός λαός, αλλά ιδιαίτερα μετά τον Εμφύλιο, όπως και κατά την Δικτατορία η Ελλάδα αιμορραγεί.

Για να λυθεί το ανεργιακό πρόβλημα της χώρας αποστέλλονται σε υπερπόντιες χώρες υποδοχής – με υποτυπώδεις συμβάσεις προχειρότητας και ασυγχώρητης ανισότητας συνδιαλλαγής – καραβιές από ανθρώπινες ορδές για να καταλήξουν βορρά των εργοστασίων. Τα νιάτα φεύγουν. Ο Τσακνάκης, νέος κι’ αυτός, αφήνει την Πατρίδα και μέσω ΔΕΜΕ έρχεται στην Αυστραλία τον Οκτώβρη του 1968.

Αρχικά, κατά την δική του ομολογία, ήταν παρατηρητής των πολιτικών προγραμμάτων και δράσης στην νέα του χώρα. Άκουγε για να μάθει – ήταν η φράση που περιέγραφε τα πρώτα του βήματα. Η ουσιαστική Δραστηριοποίηση ήρθε μετέπειτα ορμητική. Δεν υπήρξε εργατική κίνηση, ανθρωπιστική πρωτοβουλία ή πολιτική κινητοποίηση, στην Παροικία ή την ευρύτερη κοινωνία, για την οποία να μην δραστηριοποιήθηκε ο Τσακνάκης.

Μέχρι τους τελευταίους μήνες της ζωής του μοίραζε φυλλάδια, μιλούσε με πολιτικούς, με ηγέτες, με απλούς πολίτες. Ο Τσακνάκης δεν επεδίωκε τίποτα από κανένα. Δεν ήταν «της προσκολλήσεως» αλλά «της προσφοράς». Μέλημά του ήταν πάντα η πρόοδος της κοινωνίας μέσα από το σκεπτικό ότι δεν μπορεί να υπάρξει πρόοδος στο σύνολο αν δεν εξασφαλιστεί μέριμνα για το άτομο.

Ο Τσακνάκης ήταν ανθρωπιστής στην ευρεία έννοια, αλλά και στην συγκεκριμένη περίπτωση που υπέγραψε να δωρηθεί το σώμα του για τους σκοπούς της ιατρικής επιστήμης και να μεταμοσχευθούν τα όργανά του, προς χάριν των συνανθρώπων του.

Είχαμε πολύωρες συζητήσεις, διαλογικές μαραθώνιους και αναλύσεις Σωκρατικών διαστάσεων, για τα δρώμενα στην Παροικία, στην Αυστραλία και όχι μόνο. Ο Τσακνάκης δεν αμπελοφιλοσοφούσε, δεν έλεγε αερολογίες. Ο Τσακνάκης πάντα κυριολεκτούσε. Το μυαλό του ήταν διαυγές και είχε την ικανότητα να διεισδύει στην καρδιά των προβλημάτων και να προχωρεί στην επίλυσή τους με στρατηγική και μέθοδο.

Είχε ο Τσακνάκης μια ευρύτητα σκέψης και μια γενναιοδωρία ψυχής που δεν επέτρεπε στενόθωρους δογματισμούς και μικροπολιτικές. Παράλληλα, παρέμενε πιστός και αμετακίνητος από την πάγια αρχή ότι η Δημοκρατία και μόνον διασφαλίζει τα δίκαια των πολιτών, την ισοτιμία και ισοπολιτεία.

Σκέφτομαι πως αν ο Θεόδωρος Τσακνάκης σαν παιδί είχε τις ευκαιρίες που έπρεπε για να αναπτύξει όπως άξιζε τις πνευματικές του ικανότητες θα είχε σίγουρα εξελιχθεί σε εξέχουσα πολιτική ηγετική φυσιογνωμία. Παρά ταύτα,
και εκ του αφανούς ο Τσακνάκης καθοδηγούσε και ενέπνεε όλους όσους γνώριζε.

Οπως έλεγε και ο μέγας ιστορικο-πολιτικός φιλόσοφος και κοινωνιολόγος Κορνήλιος Καστοριάδης – του οποίου τα γραπτά στην κυριολεξία λάτρευε ο Θόδωρος Τσακνάκης.

Ο άνθρωπος υπάρχει μόνον εντός και δια της κοινωνίας και η κοινωνία είναι πάντα ιστορική. Η κοινωνία είναι μια ιστορική μορφή που την χαρακτηρίζουμε σαν συλλογή και συγκέντρωση ατόμων που είναι συνδεδεμένα με άλλα άτομα για την πραγμάτωση, την διατήρηση, ή την αποσύνδεση ιδεών και δημιουργημάτων, για τον επαναπροσδιορισμό του ατόμου σε ένα ενσυνείδητο μοχλό κοινωνικής αρμονίας.

Μοχλός κοινωνικής αρμονίας, υπήρξεν ο αείμνηστος αγαπητός φίλος Θεόδωρος Τσακνάκης.

Ο άνδρας μου κι’ εγώ ευτυχήσαμε να τιμηθούμε με την φιλία του.

Αποτείνομε φόρο τιμής στην αιώνια μνήμη του Αγωνιστή Θεόδωρου Τσακνάκη και του αφιερώνουμε τους στίχους του Παλαμά που θα μπορούσαν να χαρακτηρίσουν το πέρασμά του απ’ τη ζωή μας

Και θ’ αντιστέκουμαι, σπαθί.
Βουλή θα κατορθώνω
Και θα είναι με κόψη πάντα η βουλή,
Και το σπαθί με γνώμη.

Σοφία Ράλλη-Καθαρείου

Πίσω στις Επιστολές