Η Άλωση της Πόλης

ΙΣΤΟΡΙΚΗ η σημερινή ημέρα και θα πρέπει να ομολογήσω εδώ ότι δεν θα μου περνούσε καθόλου από το μυαλό, αν δεν διάβαζα το ποίημα του Κωστή Παλαμά «Πατέρες». Ακούστε πως το διαπραγματεύεται ο εθνικός μας βάρδος και θα καταλάβετε τη σημαντική σημερινή μέρα.

Στο αλληγορικό αυτό ποίημα ο ποιητής συμβολίζει τον Ελληνισμό και την πατρίδα του με περιβόλι και τις επερχόμενες γενιές με παιδί, προς το οποίο και απευθύνει τις παραινέσεις του.

Ο τρόπος πραγμάτωσής τους είναι παρμένος από τις γεωργικές εργασίες και αφορούν τη βελτίωση, από τις νέες γενιές, της κατάστασης που θα παραλάβουν από τους πατέρες τους χωρίς να αλλοιωθεί η παράδοση, τη διαπλάτυνση του κράτους και τον αγώνα και τις θυσίες για την εκπλήρωση των προσδοκιών πολλών γενιών.

Τι εννοεί σε αυτό το απόσπασμα ο ποιητής; Τι άλλο από την πραγμάτωση της Μεγάλης ιδέας. Αλλά και σε όλο το ποίημα είναι διάχυτη η πίστη του ποιητή στη Μεγάλη ιδέα, «που όλο την περιμένουμε και όλο κινάει για να’ρθει και όλο συντρίμμι χάνεται στο γύρισμα των κύκλων».

ΒΕΒΑΙΑ τότε η Μεγάλη ιδέα βρήκε πρόσφορο έδαφος στον Ελληνισμό και κυρίως μετά τις νίκες των Βαλκανικών πολέμων. Σήμερα έχει εγκαταλειφθεί εντελώς και πολύ σωστά άλλωστε, γιατί ο κόσμος αγωνίζεται για ειρήνη, αγάπη και πρόοδο και όχι για μισαλλόδοξες εδαφικές διεκδικήσεις.

Τότε δικαιλογιόνταν η πίστη στη Μεγάλη ιδέα, γιατί οι εθνικές μας περιπέτειες ήταν πρόσφατες και η απόδοση δικαιοσύνης επιτακτική. Σήμερα όμως δεν δικαιολογείται. Από τότε που έπεσε η Πόλη έχουν περάσει 555 χρόνια, έξι γενιές περίπου. Ζούμε σήμερα σε μια διαφορετική εποχή. Ο ανθρώπινος νους, ανυπόμονος, ερευνά, μηχανεύεται και επινοεί.

Ο κόσμος περνάει την κρίσιμη καμπή ενός μετασχηματισμού, που αυτή τη φορά φαίνεται να έχει διαστάσεις κοσμογονικές. Μέσα σε αυτή την εξέλιξη αλλάζει και η πατρίδα μας όψη και πνεύμα. Να αντισταθεί λοιπόν κανείς με πείσμα στο πνεύμα των καιρών είναι ματαιοπονία και άρνηση.

Είναι όμως εξίσου άρνηση να αφήσει τον εαυτό του να παρασυρθεί ανεξέλεγκτα από το ρεύμα, να ξερριζωθεί από τη ζωντανή παράδοση και από τις εθνικές του ρίζες. Να γιατί η αναδρομή στις εθνικές μας επετείους είναι μια πολύτιμη ευκαιρία να αναβαπτιστούμε στις δροσερές πηγές της εθνικής μας ζωής.

Αυτό μας τονίζει ο Κωστής Παλαμάς στο ποίημά του, ότι έχουν χρέος οι νεότερες γενιές όχι μόνο να διατηρήσουν την εθνική μας κληρονομιά και τα εθνικά συμφέροντα, αλλά και να τα βελτιώσουν και να συμβάλουν αποφασιστικά στην ανάπτυξη του έθνους και στην πραγμάτωση των ιδανικών του. Με τις σκέψεις αυτές δεν θα σταθούμε στο χιλιοειπωμένο γεγονός της Άλωσης της Πόλης, αλλά στη σημασία που είχε η Άλωση για την μετέπειτα πορεία του Ελληνισμού.

ΣΑΝ ΣΗΜΕΡΑ την αποφράδα εκείνη Τρίτη 29 Μαΐου 1453, ο τελευταίος αυτοκράτορας Κωνσταντίνος Παλαιολόγος έπεφτε στην Πύλη του Ρωμανού, αγωνιζόμενος τον υπέρ πάντων αγώνα. Το χιλιόχρονο τείχος που έθραυε τα στίφη των βαρβάρων ελύγισε κάτω από το βάρος των δικών του αδυναμιών και της ορμής των ορδών του ισλάμ.

Ο ήλιος της ημέρας εκείνης βασιλεύοντας ολοπόρφυρος στα γαλήνια νερά του Βοσπόρου, είδε το δικέφαλο αετό να φτερουγίζει μαζί με την ελευθερία από τα ελληνικά χώματα. Η Άλωση της Πόλης της Βασιλεύουσας της Νύφης του Βοσπόρου κεραυνοβόλησε τον Ελληνισμό. Πάγωσε τους Ορθοδόξους.

Οι Χριστιανοί όμως δεν αφήνονται να γίνουν θύματα της ηττοπάθειας η οποία γεννά την απραγία από την πρώτη στιγμή αντέδρασαν επιστράτευσαν την ελπίδα για βοηθό στην πίστη και την έβαλαν σπόρο μέσα στο μοιρολόγι στο θρήνο στην ελεγεία στο δημοτικό τραγούδι.

Το «πάλι με χρόνους με καιρούς» είναι ένας εκφρασμένος πόθος ο οποίος από τότε μέχρι σήμερα διαβαίνει στο χρόνο και κράτησε όρθιο το γένος στο μετερίζι της ελπίδας. Κάποια στιγμή έπλασαν μύθους θρύλους δοξασίες παραλλαγές στα όνειρα και τις προσδοκίες. Δεν απουσίασαν από τα μέσα έκφρασης το ανάθεμα και η βαριά κατάρα. Η ημέρα Τρίτη αποκαλείται με την ίδια μαστοριά αποφράδα ημέρα και η ημερομηνία 29 Μαΐου θεωρήθηκε δυσοίωνη.

ΣΗΜΕΡΑ έχει εγκαταλειφθεί εντελώς η Μεγάλη ιδέα για τους λόγους που αναφέραμε, αλλά αυτό φυσικά δεν σημαίνει πως στο όνομα της ειρήνης, της αγάπης και της προόδου θα πρέπει να απαρνιόμαστε τα εθνικά κυριαρχικά μας δικαιώματα, τώρα μάλιστα που οι γείτονες απειλούν την εθνική και πολιτιστική υπόσταση της πατρίδας μας.

Το γεγονός ότι έχουμε ξεχάσει τα παλιά σαν δείγμα καλής θέλησης, δεν πρέπει να μας κάνει διστακτικούς να αντιμετωπίσουμε νέες περιπέτειες. Ότι έγινε παλιά το αντιμετωπίζουμε στωικά. Ότι όμως γίνεται και θα γίνει από εδώ και πέρα πρέπει να το αντιμετωπίσουμε δυναμικά. Αυτό επιβάλλουν η εθνική μας αξιοπρέπεια, οι παραδόσεις της φυλής μας και το καθήκον προς την πατρίδα μας.

Πίσω στα Σχόλια - Γνώμες - Απόψεις